علم سکولار و علم دینی*
هویت اجتماعی مفاهیم
مفاهیم علاوه بر آنکه از روابط علمی با یکدیگر بهره مندند، به لحاظ واقعیت ذهنی و علمی خود، از آثاری نیز برخوردار می باشند. روابط علمی مفاهیم با آگاهی و علم انسان تعیین نمی شود و یا تغییر پیدا نمی کند. عالمان می کوشند تا مفاهیم و روابط آنها را کشف نمایند. این روابط پیش از آگاهی عالمان موجود بوده و پس از آن نیز به قوّت خود باقی هستند.مثلاً، «مجموعه زوایای مثلث دو قائمه است» یا «هیچ مربعی دایره نیست.» صدق و کذب این قضایا به آگاهی و جهل انسان ها وابسته نیست و انسان ها تنها می توانند به آنها آگاه شوند و یا از آنها غافل بمانند. اما آثاری که به لحاظ وجود ذهنی و یا علمی، از مفاهیم آنها حاصل می شود، با ادبار و اقبال مردم و با آگاهی و جهل آنها دگرگون می گردد. انسان ها با تصور و یا تصدیق برخی از مفاهیم و با روابط عاطفی و گرایش خاصی که نسبت به هر دسته از مفاهیم پیدا می کنند این آثار را ایجاد می نمایند و یا منشأ وجود و تحقق آن آثار می گردند.
ادامه مطلب...